نحوه عملکرد منبع انبساط بسته یا منبع انبساط تحت فشار به چه صورت است؟
نحوه عملکرد منبع انبساط بسته از جمله مسائلی است که بسیار از متخصصین تاسیسات به دنبال جواب آن هستند. در این مقاله مختصرا در مورد منبع انبساط تحت فشار توضیح داده خواهد شد. منبع انبساط یکی از تجهیزات بسیار مهم موتور خانه است که در تمامی موتور خانه‌های گرمایشی و سرمایشی کاربرد بسیار زیادی دارد. این تجهیزات در دو نوع اتمسفریک و تحت فشار تولید می‌شود. به نوع اول منبع انبساط باز و به نوع دوم منبع انبساط بسته می‌گویند. انبساط و انقباض سیال در لوله ها می تواند موجب ایجاد فشار یا خلاء در لوله‌ها شود. در واقع سیال وقتی گرم می‌شود منبسط و وقتی سرد می‌شود منقبض می‌شود.
این محصول برای جلوگیری از آسیب های پدیده کاویتاسیون نیز استفاده می شود. منبع انبساط در انواع مختلفی تولید می‌گردد. نحوه عملکرد منبع انبساط این گونه است که یک فضای خالی در سیستم که خلا در آن نقطه است ایجاد می شود. منبع انبساط تحت فشار باعث توزیع فشار در سیستم برای جلوگیری از خلاء در یک فضای جداگانه می‌شود و از آسیب‌های مختلف به سیستم جلوگیری می‌کند. حتی در سیستم‌های پمپاژ نیز از منبع استفاده می شود.
نحوه عملکرد منبع انبساط بسته
این نوع منبع انبساط در دو نوع تیوبی و دیافراگمی تولید می شود. این دو محصول از نظر عملکرد طرز کار شباهت‌هایی دارند. در ادامه مطلب با نحوه عملکرد و نحوه محاسبه منبع‌های دیافراگمی و تیوبی آشنا می‌شوید.
منبع انبساط تیوبی
این نوع منبع انبساط ، در دسته بندی منابع انبساط تحت فشار قرار می‌گیرد. منبع انبساط تیوبی که یک مخزن است، درونش یک تیوب قرار می‌گیرد. این مخزن دارای یک ورودی از پایین و یک سوپاپ هوا در بالای آن می‌باشد. تیوب، داخل مخزن را به صورت کامل پر نمیکند. در هنگام بالارفتن حجم آب ، آب وارد تیوب می‌شود و فشار داخلی سیستم در تیوب مخزن توزیع می شود. مخزن انبساط تحت فشار برخلاف منبع انبساط باز نزدیک یا داخل موتورخانه قرار می گیرد. این مخزن را می توان در ارتفاعی بالاتر از آب ورودی قرار می گیرد. منبع انبساط تیوبی قابل تنظیم می‌باشد.
منبع انبساط تحت فشار دیافراگمی
مخزن تحت فشار دیافراگمی یکی دیگر از انواع مخزن‌های تحت فشار است. یک دیافراگم در وسط مخزن ، وظیفه تعدیل فشار را در کل سیستم به عهده دارد. این دیافراگم با فشار که سیال به خاطر انبساط در سیستم ایجاد می‌کند، تغییر وضعیت می‌دهد و موجب تعدیل فشار در سیستم می‌شود.
محاسبه منبع انبساط تحت فشار
برای محاسبه حجم منبع انبساط تحت فشار مورد نیاز برای یک سیستم موتورخانه گرمایشی دارای پارامترهای مختلفی است. در یک کلام ، باید میزان انبساط یا انقباض احتمالی موتورخانه بعد از گرمایش یا سرمایش به دست آید. بر طبق این عدد ، می‌توانیم حجم مخزن انبساط از نوع اتمسفریک یا تحت فشار را محاسبه کرد. ظرفیت دیگ آبگرم ، فضا و مساحت واحد مورد نظر و …… از جمله مواردی است که در محاسبه تاثیر می گذارد. محاسبه حجم منبع انبساط تحت فشار و اتمسفریک متفاوت است.
- حجم آب درون لوله ها در سیستم لوله کشی و خطوط سرمایش و گرمایش
- اختلاف دمای آب در سیستم گرمایش یا سرمایش
- فشار جو
- اختلاف فشار در سیستم
- ضریب انبساط طولی
- اختلاف حجم مخصوص آب
در صورت محاسبه اشتباه و انتخاب غلط منبع انبساط مشکلاتی مثل آسیب دیدن خط های لوله کشی ،پاره شدن تیوب و حتی سوراخ شدن مخزن می شود.
شما می توانید محل مناسب نصب مخزن تحت فشار موتور خانه را مشاهده نمایید. می توان لوله ها را همچون آدمی که خوابیده است در نظر بگیرید. وقتی آب با فشار بالا وارد سیستم تاسیسات می‌گردد، منبع انبساط از ضربات و صدمات احتمالی به سیستم جلوگیری می‌کند. در واقع منبع انبساط به صورت یک ضربه گیر عمل می‌کند.
